بررسی ارتباط عامل‌های پستی و بلندی با گسترش زوال بلوط در جنگل مله‌سیاه ایلام

بحران زوال بلوط در سال‌های اخیر موجودیت جنگل‌های زاگرس را به مخاطره انداخته و بر ساختار توده‌های جنگلی تأثیر گذاشته و پایداری آنها را دستخوش تغییر نموده است. شناسایی عامل‌های مؤثر بر گسترش این پدیده می‌تواند برنامه‌ریزان و متولیان حفاظت‌ این جنگل‌ها را برای کنترل بحران یاری نماید. در این تحقیق تأثیر ویژگی‌های محیطی توده‌ها بر پدیده زوال درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii) در بخشی از جنگل‌های زاگرس جنوبی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور تعداد 12 توده دچار خشکیدگی بلوط ایرانی در شرایط مختلف رویشگاه مله‌سیاه در قالب دو جهت شمالی و جنوبی، دو طبقه ارتفاعی و سه تکرار انتخاب شد. در هریک از توده‌ها یک خط ترانسکت تصادفی تعیین و تعداد سه قطعه نمونه مربعی 25 آری در طول هر ترانسکت مشخص و تمامی درختان آنها اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از نرم‌افزارهایSPSS  و  Excelدر قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و آزمون فاکتوریل از روش‌های مقایسه میانگین‌ها استفاده شده است. نتایج نشان داد ویژگی‌های درختان از قبیل قطر، ارتفاع، طول تاج و سطح‌مقطع برابر سینه در جهت‌های مختلف دامنه و ارتفاعات مختلف از سطح دریا تفاوت معنی‌داری ندارد، با این حال جهت دامنه بر میزان خشکیدگی درختان دانه‌زاد اثر معنی‌دار داشت و عامل ارتفاع از سطح دریا بر خشکیدگی شاخه‌زادها اثر معنی‌دار داشت. میزان خشکیدگی در جهت جنوبی بیشتر از جهت شمالی و در ارتفاع پایین بیشتر از ارتفاع بالا بود. اثرات متقابل این دو عامل بر میزان خشکیدگی نیز معنی‌دار بود.